مقاوم سازی پرده بندی ساز

حل مشکل پارگی و پوسیدگی و آلوده شدن پرده های ساز

یکی از مشکلاتی که سازهای سنتی تار و سه تار دارند جنس پرده بندی آنهاست که از جنس الیاف و یا روده می باشد که برخلاف بادوام بودن ظاهری، خیلی زود دچار پوسیدگی و در نتیجه پارگی می شوند.

از طرف دیگر در اثر تماس انگشتان خیلی زود آلوده شده و تغییر رنگ میدهند. که تعویض آنها خالی از دردسر نیست. و برای هنرجویان آماتور گاهی باعث دلسردی و رها کردن ساز می شود.

حال یک روش بسار ساده برای شما عزیزان پیشنهاد میکنم که از شر پوسیدگی پرده های ساز خود خلاص شوید و تقریباً آنها را بیمه عمر نمایید.

البته قبل از انجام کار باید مطمئن شوید پرده های ساز خود را در دقیق ترین حالت ممکن تنظیم کرده باشید که باید از استاد خود در خواست کنید و یا با تیونر آنها را تنظیم نمایید.

روش مورد نظر ما چنین است؛

مشتاق علیشاه

از مشتاق علیشاه بیشتر بدانید

فریاد بر می آورد که ملا حکم سنگسار مشتاق را صادر کرده و مردم به سوی او حمله‌ور می‌شوند و او را به بیرون از مسجد برده و در محلی به نام «تل خرفروشان» به همــــــراه مریدش درویش‌جعفر سنگسار می‌کنند.» و بدین ترتیب زندگی او به پایان می‌رسد. می گویند که مشتاق‌علیشاه قرآن را با نوای سه تار می‌خوانده است. جلال‌آل‌احمد در سفرنامه‌اش پس از حضور در مقبره‌ی مشتاقیه نوشته است: «اگر سیم چهارم سه‌تار را سیم «مشتاق» می گویند به ابتکار این باباست که این‌جا خفته.» ... روایتی دیگر هم این گونه نقل شده :مشتاق علیشاه که نام اصلی اش میرزا محمد تربتی است، جوانی خوش سیما و برازنده و از مریدان  شاه نعمت الله ولی بود که از اصفهان به کرمان کوچ کرد و در این شهر ساکن شد. او هنرمندی شوریده بود که هم شعر می سرود و هم سه تار را به مهارت می نواخت، و اصلا ً نام او با نام سه تار عجین است چرا که وی یک سیم به سیم های سه تار افزوده که به نام وی، «سیم مشتاق» نامیده می شود. می گویند این درویش هنرمند، روزها روی پله های مسجد جامع کرمان می نشست و آیات قرآن را به همراه صوت مؤثر سه تار، از بُن جان، تلاوت می کرد. از این رو پس از مدتی مریدانی بسیار یافت که پر آوازه ترین آنها ملا محمد تقی کرمانی، معروف به « مظفر علیشاه» بود. و این ملا محمد تقی کسی بود که ابتدا، در مخالفت با دراویش تعصب می ورزید، هرگز با آنان نمی نشست و حتا دیگران را هم از نشست و برخاست با آنان منع می کرد، اما به ناگهان از مریدان مشتاق شد و داستان آن از این قرار است که می گویند روزی یکی از بازاریان کرمان که روضه خوانی ِ سالانه داشت، علما ی شهر را به روضه فراخوانده بود و علما همه در رده ای خاص نشسته بودند و ملا محمد تقی هم در میان آنان بود. در این هنگام مشتاق علیشاه بی خبر وارد شد و در زاویه ای مقابل او نشست. هنگامی که سفره گستردند  ملا محمد تقی دست به سفره دراز نکرد و به پیروی از او، دیگر علما هم دست نزدند. صاحب مجلس که مردی متدین بود، ناراحت شد و سبب را پرسید و در ضمن اشاره کرد که تمام مخارج سفره از کسب حلال به دست آمده و ذره ای ناحق در آن نیست. ملا محمد تقی ضمن تأیید گفته ی میزبان، به مشتاق علیشاه اشاره کرد و گفت:« قرار نبود که درویش بر سر این سفره باشد و اکنون می بینیم که هست!» مشتاق علیشاه با شنیدن این سخن نگاه نافذ و معنی داری به ملا محمد تقی انداخت و گفت: « حاجی، اگر سفره ی مولاست که درویش و غیر درویش ندارد!» پس آنگاه برخاسته، مجلس را ترک نمود. او رفت اما تأثیر آن نگاه در ملا محمد تقی به ژرفا باقی ماند، آنگونه که وی عبای خود را برداشت و در پی مشتاق روانه شدو در اول کوچه ی «ماهانی» او را دید که بر سر گوری نشسته و سر در خویش فرو برده، هرچه اصرار ورزید، درویش باز نگشت، اما از آن لحظه ملا محمد تقی دگرگون شد، شیدا و شیفته شد،دیوانه ی عشق شد، تغییر مسلک داد، به راه عرفان افتاد، نام خود را به «مظفر علیشاه» گردانید و حتا دیوان شعر خود را نیز به نام مرشد خود « دیوان مشتاق» نامید. اما هر چند که پیروان مشتاق رو به افزونی می گذاشتند، بر تعداد دشمنان او هم که در صدد قتلش بودند، اضافه می گردید که در صدر آنان ملا عبدالله نامی بود که مجتهد شهر بود و از همه گردنکش تر و خونی تر می نمود و هر دم درپی بهانه می گشت تا اینکه روز بیست و هفتم ماه رمضان 1206شمسی، هنگامی که بر منبر بود، مشتاق علیشاه وارد شد و در گوشه ای به عبادت مشغول گشت. ملا عبدالله چون شنیده بود که وی قرآن را با نوای سه تار تلاوت می کند، از  همان بالای منبر حکم به سنگسار کردن و قتل مشتاق علیشاه داد و خود پیش افتاد. درویش را گرفتند و در مکانی که امروز شبستان مسجد جامع است، اما آن روز تلی بود به نام «تل خر فروشان» در گودال افکندند و به سنگ زدن پرداختند. یکی از مریدان مشتاق به نام جعفر خود را به روی او انداخت تا در امانش بدارد، اما به او نیز رحم نکردند و او هم کشته شد و ملا محمد تقی( مظفر علیشاه) زمانی رسید که کار از کار گذشته بود..، پس هنگامی که آن صحنه ی ناگوار را دید گفت:« شهری خون بهای مشتاق است» . بعد از مرگ مشتاق، ملا عبداله که بانی مرگ او بود به «ملا عبد اله سگو» معروف شد، چون هنگام مرگ زمانی که دید لب های مشتاق علیشاه هنوز تکان میخورد و « یاهو» می گوید، به او نزدیک شد و  با لهجه ی کرمانی گفت: « سگو هنوز هم یا هو میگویی؟» و عجیب اینکه این لقب آز آن به بعد بروی او و اقوامش ماند و مردم آنها خاندان «عبد اله سگو» می نامیدند.

نحوه کوک کردن سه تار با تیونر اندروید

دوستانی که تازه نواختن سه تار رو شروع کردن و نحوه کوک کردن شنیداری اون رو نمیدونن میتونن با نرم افزار اندروید رایگان Da tuner pro این کارو بسادگی انجام بدن.

وقتی نرم افزار رو اجرا میکنید با هر صدایی در قسمت وسط اسامی نتها بصورت حروفی ظاهر میشه و در قسمت گوشه پایین سمت چپ بسامد(فرکانس) اون نت نمایش داده میشه. شما میتوانید با توجه به بسامد، ساز خود را کوک کنید چون از طریق حروفی اینکار سخت تره. دوستان توجه داشته باشن که بسامد نت دو استاندارد ۲۶۲ هرتز میباشد ولی سه تار کمی بم تر کوک میشود زیرا اگر آنرا بر اساس استاندارد نتهای موسیقی جهانی کوک کنیم صدای چندان دلنشینی ندارد و نمیتوان برخی کوکها را روی آن پیاده کرد. بنابراین سیم پایین سه تار و سیم سوم(مشتاق) رو میتونید روی بسامد حدود ۲۲۶ هرتز کوک کنید. در اینصورت کوک کردن بقیه سیمها بسیار ساده است. سیم دوم از پایین. بسامدی حدود ۱۷۰ هرتز خواهد داشت. البته سیم دوم باید با سیم اول هارمونی داشته باشد.  انگشت خود را روی سیم دوم و پرده پنجم نگهدارید و زخمه بزنید. بسامد آن باید با سیم اول یکی باشد.  سیم چهارم بسامدی برابر با نصف سیم اول خواهد داشت. برای دوستانی که حال خوندن این مطلب رو ندارن یک کوک پیشنهاد میکنم.  سیمها را به ترتیب از پایین به بالا، سیم اول تا چهار نامگذاری کردم.

سیم اول.        ۲۲۶Hz

سیم دوم.        ۱۷۰Hz

سیم سوم.        ۲۲۶Hz

سیم چهارم.       ۱۱۳Hz

 

توجه داشته باشید که این ساده ترین و متداول ترین کوک سه تار در بین مبتدیان است که بنام کوک ماهور مشهور است اما با آن می توان برخی دیگر از دستگاه های موسیقی سنتی را نیز نواخت. اکثر کوکهای سه تار در سیم اول و دوم بسامد یکسانی دارند و در کوک سیم سوم و چهارم تفاوت دارند.  ولی از نرم افزار تیونر برای هر نوع کوکی و در هر سازی میتوان بهره برد. کافی است بدانید کدام سیم روی کدام نت کوک می شود. 

 

کوک شور

اگر سیم چهارم را فا کوک کنیم. کوک دستگاه شور بدست می‌آید که در اینجا بسامد سیم چهارم را ۱۵۰هرتز در نظر میگیریم.

 

کوک دیگر سه تار که کاربرد زیادی دارد و دستگاه همایون و آوازهای بیات اصفهان و ابوعطا و گاهی دستگاه شور با آن نواخته می‌شود. کوک دو سُل رِ رِ می‌باشد. که سیم اول و دوم مانند کوک ماهور ولی سیم سوم و چهارم یک نُت زیرتر کوک می‌شود. که یک نمونه بسامد آنها اینگونه است.

سیم اول ۲۲۶ هرتز

سیم دوم ۱۷۰ هرتز

سیم سوم ۲۵۵ هرتز

سیم چهارم ۱۲۷ هرتز

حالا اگر سیم سوم را روی نت لای سیم دوم کوک کنیم کوک تبدیل به کوک آواز دشتی میشود.

کوک دشتی

سیم اول ۲۲۶

سیم دوم ۱۷۰هرتز

سیم سوم ۱۹۰هرتز

سیم چهارم ۱۲۷هرتز

این روش می تواند برای کوک کردن هر سازی استفاده شود که ما در این مطلب بطور خاص برای سه تار بیان کردیم. مخصوصاً تار هم مشابه سه تار کوک می شود و این روش برای تار نیز به همین صورت کاربرد خواهد داشت.

در ضمن عزیزانی که به نواختن سه تار  علاقمند هستن ولی وقت کافی برای آموزشگاه ندارن میتونن از مجموعه آموزش تصویری سه تار استاد فریدون فراهانی استفاده کنن که واقعاً سبک آموزشی خوبی داره.

این هم تصویری از محیط نرم افزار. 

در وسط تصویر شما نت مربوطه رو بصورت حروفی مشاهده میکنید. ولی این نتها استاندار بین المللی هست که بیشتر به درد گرو نوازی میخوره. در پایین تصویر فرکانس رو میبینید و با اون میتونید کوک کردن رو به سادگی و دقت بالا انجام بدید.

 

 

 

 

 

نرم افزاد را از لینک زیر دانلود نمایید.

 

دریافت
حجم: 209 کیلوبایت

سه تار بهداد بابایی

---

قطعه سه تار بهداد بابایی ونوید افقه بنام ضربان خسته تکرار از آلبوم جوی نقره ای مهتاب

قطعه ای بسیار زیبا و تکنیکی از ساخته های بهداد بابایی

در این قطعه بهداد بابایی سه تار و نوید افقه نوازنده چیره دست تنبک هنر نمایی میکنند

دریافت
حجم: 4.14 مگابایت